عسل ها انواع مختلف و متفاوتی دارند که بر اساس شهد، گرده و گیاه آن می توانند خواص متنوعی داشته باشند. عسل های طبیعی از نظر ویژگی های ظاهری، فیزیکی و حتی شیمیایی نیز با یکدیگر متفاوت اند. از میان عسل های طبیعی برخی نام آشناتر و برخی ناشناخته تر اند. معمولا بنا بر آب و هوا، ویژگی های منطقه و پوشش گیاهی برخی از عسل ها بومی یک کشور خاص محصوب می شوند و در میان سایر کشورها کمتر شناخته شده اند. امروز به بررسی یکی از معروف ترین و گران ترین عسل های آمریکا به نام توپِلو (tupelo) می پردازیم.
عسل توپِلو
عسل توپِلو از سمق و شهد شکوفه درختی با همین نام تولید می شود. شکوفه های این درخت سرشار از شهد بسیار شیرینی هستند که عمر بسیار کوتاهی دارند. با عطر و طعم استثنایی که نظیر آن هیچ کجای دنیا وجود ندارد. آنچه به عنوان درخت توپِلو خوانده می شود در واقع درخت سفید Nyssa ogechee است که به درخت آهک یا White Gum Tupelo نیز معروف است که تهیه عسل خالص و صد در صدی از آن بسیار سخت است. توپلو درختی هرمی شکل است. در دوران جوانی شاخه های افقی آن مستقیما از تنه درخت رشد می کنند و با زیاد شدن سن درخت رشد شاخه ها شکل نامنظمی به خود می گیرد و به شکل هرم در می آید.
شکوفه های زرین درخت توپلو ویژگی منحصر به فردی دارند که به راحتی روی زبان حل می شوند و چشیدن طعم آن برای بار اول باعث به وجود آمدن لبخند بر لب مصرف کننده می شود. از همین جهت به آن عسل لبخند (smile honey) نیز گفته می شود. بومیان آمریکایی بر این باورند که این درخت از درختان بهشتی در نزد خدایان است.
درختان توپلو در کنار رودخانه ها، دریاچه ها و تالاب ها و خاک باتلاقی مرطوب در جنوب جورجیانا در امتداد باتلاق Okefenokee و در شمال فلوریدا آمریکا در حاشیه رودخانه های آپالاچیکولا و چیپولا می روید و جز گیاهان بومی منطقه محسوب می شود و بیشترین تراکم را در این مناطق دارد.
نحوه تولید گرانترین عسل آمریکا
از آنجایی که درختان توپلو در حاشیه رودخانه و تلاب ها رشد می کنند زنبورداران در اوایل ماه آوریل کندوهای خالی را به وسیله قایق به اسکله متحرکی (معروف به اسکله زنبورها) که از قبل در رودخانه ساخته اند منتقل کنند و به گشت زنی روی رودخانه به مدت ۴ هفته می پردازند. در این حین زنبورها که از شهد گیاه توپلو تغذیه می کنند در کندوها ساکن شده و مشغول به تولید عسل شوند. زنبورداران برای آرام کردن زنبورها از دود استفاده می کنند و معتقدند هرچه محیط برای زنبورها آرام تر باشد عسل با کیفیت تری خواهند داشت. زنبورداران محلی فلوریدا بر این باورند هرچه محیط شلوغ تر باشد و زنبورها حس خطر کنند در مغزشان تغییرات شیمیایی رخ می دهد که بر کیفیت عسل اثرگذار خواهد بود.
خواص عسل توپلو
عسل توپلو سرشاز از چندین نوع آنتی اکسیدان، اسیدهای فنولی و فلاوونوئیدها است. به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید کمک می کند. وجود آنتی اکسیدان های بسیار باعث شده این عسل برای بیماران مبتلا به مشکلات قلبی بسیار مناسب باشد و مصرف منظم آن ریسک ابتلا به امراض قلبی و عروقی را کاهش می دهد. سیستم گردش خون را تقویت می کند و با افزایش خون رسانی در بدن و پاکسازی رگ ها، عملکرد کلی اندام ها را بهبود می بخشد.
قیمت بالا
دلایل مختلفی باعث قیمت بالای عسل توپلو می شود که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محدود بودن مناطق تولید عسل توپلو
- کم بودن حجم تولید و زمان تولید عسل
- بکر بودن و طبیعی بودن پروسه تولید
- ارگانیک بودن و عدم وجود هرگونه ناخالصی، مواد شیمیایی و سموم
- دور بودن از آلودگی های شهری
- طعم خاص و محبوبیت بسیار زیاد
ویژگی های عسل توپلو
عسل تک گل توپلو رنگی شفاف در طیف زرد بسیار روشن تا سبز روشن دارد. به علت بالا بودن رطوبت منطقه عسل توپلو رقیق و نمدار است، طعم بسیار شیرین، ملایم و دلچسب، مزه جانبی گل و میوه و آدامسی مختص به خود را داراست همراه با عطری بر آمده از رایحه شکوفه های درخت توپلو با بوی جانبی گل و دارچین مانند.
از محبوب ترین عسل در ایالت فلوریدای آمریکا است که معمولا در جاده های محلی همان منطقه به فروش می رسد.
مقدار و درصد قندهای موجود در این عسل به گونه ای است که بیماران مبتلا به دیابت مجاز به استفاده از آن هستند. فروکتوز موجود در آن به عنوان یک شیرین کننده سالم است که تجزیه آن در بدن نسبت به گلوکز آسان تر است، درصد ساکارز در آن منفی ۳ است و شاخص گلیسمی را افزایش نمی دهد در نتیجه می تواند جایگزین مناسب قندهای مصنوعی در بیماران دیابتی باشد.
برخلاف آنکه غلظت آن کم است اما به دلیل بالا بودن مقدار فروکتوز و کم بودن درصد گلوکزعسل توپلو بسیار دیر متبلور می شود و تقریبا هرگز رُس نمی بندد.
مجموعه عسل شاه بلوط با هدف معرفی انواع عسل های طبیعی و تولید باکیفیت ترین عسل ها به طور تمام وقت برای افزایش اطلاع رسانی در حوزه زنبورداری در تلاش است. امیدواریم خواندن متن بالا برایتان سودمند بوده باشد و گامی مفید در شناخت هر چه بیشتر این ماده طبیعی معجزه بخش برداشته باشیم.
نویسنده : مهندس علی بهرامی