عسل سماق چیست؟

عسل ها با تنوع بالا و خواص درمانی متنوع توسط زنبورها و در کندوهای عسل تولید می شوند و بسته به شهد و گرده گلی که زنبور از آن استفاده کرده است نام گذاری می شوند. برخی از این عسل ها در میان عموم نام آشناتر و برخی گمنام ترند در این مقاله قصد داریم به معرفی عسل سماق بپردازیم و باهم ویژگی ها و خواص عسل سماق را بخوانیم. ما را تا پایان مقاله همراهی نمایید.

گیاه شناسی سماق

درختچه ای، دیرزیست، تک پایه و با ارتفاعی حدود ۱ تا ۴ متر می باشد. شاخه های جوان و دمبرگ ها با کرک های زبر متراکم، برگ ها شانه ای فرد، دارای ۹-۱۷ برگچه، بالدار و کرک دار، برگچه ها مخملی، روی برگ ها سبز مات و زیر آنها سبز روشن. گل ها تک جنسی و به رنگ سبز متمایل به قرمز. گل های نر و ماده روی خوشه های مختلف قرار دارند. میوه شفت کرکدار، گرد به قطر ۵-۶ میلی متر، قرمز رنگ و دارای میوه های غده دار و گوشتی و ترش است. دانه ها به شکل عدس، سرخ رنگ و قهوه ای و خوشه ای شکل هستند.

گونه ها پراکندگی ها

رویشگاه سماق در اکثر نقاط کشور به دلیل مسائل مختلفی از قبیل تخریب بی رویه، قطع و برداشت نامناسب گیاه، به ارتفاعات شیب دار و نقاط دور افتاده محدود شده است. شیب عمده رویشگاه این گیاه ۳۰-۶۰ درصد و استقرار گیاه در جهت های مختلف جغرافیایی خصوصا شیب شمالی از پراکندگی بیشتری برخوردار است.

بهترین مناطق برای کشت گیاه سماق

در مناطق استپی و ارتفاعات خشک کوه های البرز و زاگرس در استان های قزوین، آذربایجان، اردبیل، کرمانشاه، فارس، گیلان، تهران و خراسان می روید. در برخی مناطق غرب کشور از جمله سردشت نیز کشت شده است.

ترکیبات گیاه سماق

سماق (sumac) با نام علمی  Rhus coriariaدارای مواد و ترکیبات شیمیایی بخصوصی است. تانن های هیدرولیز شده از مهم ترین این ترکیبات به شمار می روند. فلاونول های موجود در آن شامل  Myricetin، quercetin، kaempferol است. اولئيک اسید، لینولئیک اسد و پالمتیک اسید، اسیدهای چرب میوه سماق به شمار می روند. این گیاه دارای ترکیبات آروماتیک، بی فلاونوئیدها، آنتوسیانیدها، زانتون ها و مواد معدنی گوناگونی مانند آلومینیوم و باریم، مس، پتاسیم وآهن، کلسیم ، منیزیم و…است.

فواید سماق برای بدن

سماق ادویه ای است که از دیرباز در میان ایرانیان پرطرفدار بوده است و دارای خواص زیادی است. با طبع سرد و خشک سرشار از ویتامین ها و آنتی اکسیدان است. ویتامین C و امگا۳ از شاخصه های اصلی ترکیبات سماق محسوب می شود. همچنین سماق دارای مقادیر بالا پروتئین و فیبر و پلی فنول ها از جمله تانن است.

آنتی اکسیدان های موجود در سماق رادیکال های آزاد بدن را از بین می برد و مصرف منظم آن در جلوگیری از سکته های قلبی و سرطان مفید است. از دیگر خواص دارویی سماق ضد التهابی بودن آن است  که برای بهبود آرتروز خوردن آن توصیه می شود. سماق در آشپزی های منطقه خاورمیانه کاربرد فراوان دارد و در کنار غذاهای گوشتی و مرغی، در کنار سالادها و غذاهای چرب و… استفاده می شود.

خواص درمانی سماق

سماق ادویه ای که در زبان پارسی به آن سماک گفته می شد خواص و فواید بی شماری دارد که بر بخی از آن اشاره می کنیم.

برای درمان کبد چرب، درمان و بهبود مشکلات لثه، چربی سوزی، کنترل قند خون به سبب وجود فلاونوئیدهای موجود در آن، رفع بیماری های قلب و عروق، مسکن گلو، درمان حساسیت های پوستی، ضدعفونی کننده ضد قارچ و ضد ویروس، بهبود زخم های سطحی و کم کردن خونریزی قاعدگیو برطرف کردن تب موثر است.

همچنین این گیاه برای  کم کردن تعریق، آرامبخش معده و دردهای عصبی معده، برای سلامت پوست  و مو، تحریک اشتها و رفع بی اشتهایی  و تهوع و کم کردن غلظت خون موثر است. سماق به دلیل داشتن تانن فراوان قابض و پاک کننده معده نیز می باشد.

توجه داشته باشید خوردن گیاه تازه آن مسمومیت زا است و تنها به صورت خشک و یا پودر شده قابل مصرف است همچنین خوردن بیش از حد این ادویه مسموم کننده است.

عسل سماق

عسل حاصل از گیاه سماق عسلی معطر خوشبو همراه با طعم دلپذیر است. خواص درمانی زیادی برگرفته از گیاه آن در عسل سماق نیزوجود دارد. منبع عالی برای تامین انرژی بدن و رفع خستگی و سستی خصوصا در کودکان و افراد مسن است همچنین برای دوران نقاهت پس بیماری ها و جراحی ها بسیار سودمند است. از این عسل برای تقویت دستگاه تنفس، گوارش و اعصاب استفاده می کنند. کم کردن درد های عضلانی، بهبود وضعیت استخوان ها و کاهش پوکی استخوان از دیگر خواص آن محسوب می گردد.

خواص درمانی عسل سماق

عسل تک گل سماق دارای ویژگی های منحصر به فرد دارویی است هرچند عسل چندگل آن نیز فواید بسیاری برای مصرف کنده دارد. از  تاثیرات آن بر بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

عسل سماق مقوی معده است. به رفع اسهال خونی کمک می کند. جزو عسل های نسبتا کم شیرین است که برای افراد دیابتی با اجازه از پزشک قابل مصرف است. برای بهبود و درمان نقرس، رفع مشکلات لثه،  کمک به حرکات دودی روده و درمان بواسیر و یبوست، کم کردن غلظت خون، چربی سوزی برای ورزشکاران مفید است.

این عسل همچنین برای درمان رماتیسم، درمان مشکلات تنفسی و ریوی سودمند می باشد. مقوی کبد و اعصاب است و در کمک به برطرف شدن زخم های سطحی کاربرد دارد. کاهش ریفلاکس معده، تصفیه کننده خون است و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

عسل سماق و قند خون

بالا بودن قند خون می تواند مشکلات بسیاری برای فرد به همراه داشته باشد. علائمی مانند تکرر ادرار، تشنگی گرسنگی شدید و سردرد، ضعف و بیحالی و … و در صورت بی اهمیتی به این بیماری، آسیب های کلیوی، عصبی، مشکلات بینایی و قلبی و عروقی و…  را به همراه دارد. عسل سماق با تنظیم قند خون می تواند راه حلی آسان و خانگی برای درمان این بیماری باشد. توجه داشته باشید ادویه سماق نیز برای افراد دیابتی مفید است.

عسل سماق و رفع مشکلات گوارشی

یکی از ویژگی های مشترک در میان تمام عسل های طبیعی اثرگذاری بر مشکلات گوارش، دردها و زخم های معده و مشکلاتی از این دست است. در میان عسل ها برخی این ویژگی را بیش از سایرین دارند. عسل سماق باعث تقویت و پاکسازی معده می گردد و خونریزی های معده را بهبود می بخشد، درد های عصبی معده را کم می کند و باعث ایجاد آرامش می شود. همچنین این عسل با کمک به منظم کردن کار کرد روده ها بیماری های گوارشی را رفع می کند. در رفع اسهال خونی و اسهال های صفراوی و مزمن نیز جلوگیری می کند.

عسل سماق برای زنان

از دیگر ویژگی های سماق کم کردن خونریزی بانوان در ایان قاعدگی است. عسل سماق نیز از عسل های پرخاصیت برای زنان محسوب می شود که عفونت های رحم و دستگاه تناسلی را بر طرف می کند. خوردن دم نوش های مقوی و مفید برای زنان مانند بابونه، رازیانه، زنجبیل، گاوزبان، زیره و دارچین و … همراه با عسل سماق طبیعی می تواند بدن آنها را تقویت کند تا زمان عادت ماهیانه خود را آسان تر سپری کنند.

همچنین استعمال عسل سماق برای برطرف کردن عفونت های واژن و کم کردن ترشحات بدن موثر است. (توجه کنید تنها عسل طبیعی خواص درمانی گفته شده را دارد و مصرف عسل های تقلبی می تواند آسیب های جبران ناپذیری به بدن وارد کند. مجموعه عسل شاه بلوط با تولید طبیعی ترین عسل ها آماده حدمت رسانی به شما است.)

عسل سماق برای سرطان

آنتی اکسیدان های فراوان موجود در عسل سماق می تواند در پیشگیری از انواع سرطان موثر باشند. آنتی اکسیدان ها با جلوگیری از تکثیر سلول های غیرعادی سرطانی به سلامت عمومی اندام ها کمک می کنند و همچنین با حذف رادیکال های آزاد بدن از تخریب سلول ها و یاخته ها جلوگیری می کنند. تحقیقات نشان داده است سماق و عسل سماق در هنگام پرتودرمانی و شیمی درمان از سلول های سالم حفاظت می کنند در نتیجه مصرف عسل سماق طبیعی در هنگام شیمی درمانی توصیه شده است.

عسل سماق و پوست

این عسل منحصر به فرد به علت دارا بودن سطوح بالای ویتامین C برای پوست و مو بسیار مفید است. استفاده از آن به صورت ماسک باعث جوانسازی پوست می گردد. چین و چروک های سطحی را برطرف می کند. پوست شما را نرم و آبرسانی می کند و استفاده منظم از آن لک های قهوه ای ناشی از جای جوش را کمرنگ می کند. در برطرف کردن آکنه و رفع زخم های سطحی موثر است. خوردن این عسل برای درمان حساسی های پوستی فصلی، رفع کهیر و سفید شدن پوست نیز مفید است.

ویژگی های عسل سماق

رنگ: زرد متمایل به قهوه ای

طبع معتدل رو به سرد

طعم: شیرین ملایم

طعم جانبی: کمی گس در عسل بهاره (گسی در زمستان حس نمی شود)

رایحه: بوی ملایم عسل

دیر رُس

ساکارز: زیر ۳

زمان گلدهی: ماه ۳-۴

مدت گلدهی: ۳ تا ۵ هفته

رنگ گرده: زرد و نارنجی

ممنوعیت مصرف

• مصرف هرگونه عسل برای نوزادان وکودان زیر دو سال ممنوعیت دارد.
• در صورتیکه به عسل حساسیت فراوان دارید خوردن عسل سماق نیز برای شما ممنوع است.
• در صورتیکه بیماری خاصی دارید قبل از مصرف عسل با پزشک خود مشورت نمایید.

گروه شاه بلوط در تلاش برای ارتقا سلامت و افزایش اطلاع رسانی در زمینه زنبورداری، تولید عسل و آگاهی رسانی در مورد انواع عسل های طبیعی، همواره تلاش خود را مبنی بر تولید با کیفیت ترین عسل ها و محصولات جانبی زنبورعسل انجام داده است و آماده ارائه بهترین عسل های منطقه است.

نویسنده : مهندس علی بهرامی