عسل شاه بلوط چیست ؟

تنوع عسل ها آنقدر زیاد است که شاید نام عسل شاه بلوط را کمتر شنیده باشید. این نوع از عسل، ممکن است در طعم و مزه کمی خاص و متفاوت باشد. از دسته عسل های تیره است و بوی مخصوصی دارد. در متن زیر با ویژگی های منحصر به فرد آن کمی بیشتر آشنا خواهید شد و از خواص عسل شاه بلوط برایتان خواهیم گفت.

ویژگی های عسل شاه بلوط

• شدت رنگ: تیره و بسیار تیره
• تنالیته رنگ: بسته به غالب گل منطقه از زرد تیره تا قرمز قهوه ای و حتی گاها سیاه
• رایحه: گرم و چوبی
• شدت رایحه: قوی و نسبتا تند
• طعم: خاص نسبت به سایر عسل های معمول با شیرینی نسبتا ضعیف
• سایر طعم ها: مقداری گس و تلخ
• ماندگاری طعم: نسبتا طولانی

خواص درمانی عسل شاه بلوط

از خواص درمانی این عسل بی نظیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

خاصیت ضد میکروبی بالا، محرک سیستم ایمنی، بهبود عملکرد سیستم گردش خون و کاهش فشار خون، مقابله با کم خونی، مفید برای عفونت های کلیه و مثانه، درمان پروستات، مشکلات معده، رفع خستگی و کوفتگی عضلات، درد و التهاب و زخم معده، موثر در بیماری های کبد و طحال و لوزالمعده.

گیاه شناسی شاه بلوط و گونه های مختلف آن

شاه بلوط با نام علمی Castanea sativa  (متعلق به خانواده راش Fagaceae) درختی خزان کننده تا ارتفاع ۳۰ متر. برگ های بیضوی دندانه دار به رنگ سبز درخشان بوده و دارای دانه های خوراکی شبیه به فندق است. گل های نر و ماده جدا و بر روی یک پایه قرار دارند. گرده افشانی آن توسط باد و حشرات انجام می گیرد و گیاهی حشره دوست محسوب می شود. گیاه مولد شهد و گرده و یکی از ارزشمندترین گیاهان به لحاظ تولید عسل در اروپا است. جزو گیاهان بومی منطقه معتدله نیم کره شمالی محسوب می شود. شاه بلوط چینی، آمریکایی، هندی و شاه بلوط شیرین (اسپانیایی) از گونه های محبوب آن به شمار می آیند.

بهترین مناطق برای برداشت عسل شاه بلوط در ایران

رویشگاه این گیاه در ایران به طور گسترده منحصر به استان گیلان خصوصا شهرهای لاهیجان، رضوان شهر و فومن، جنگل های تالش و قلعه رودخان است و در مناطق شفت و شفارود و آق اولر کشت می شود. همچنین در فضاهای سبز استان های تهران و البرز نیز رویش دارد.

اهمیت گیاه شاه بلوط برای زنبور عسل

درخت شاه بلوط بسیار شهد زا است و به همین دلیل جزو گیاهان محبوب برای زنبور عسل محسوب می شود. در حال حاضر گونه های شاه بلوط هندی و شاه بلوط کارنیا در منطقه شمالی کشور به خصوص در غرب استان گیلان کشت می شود. شاه بلوط درختی پر شهد و مولد بسیار خوبی برای عسلک  است، عسل تولیدی از آن تک گل و تولید گرده از آن بسیار مناسب است. ساچمه گرده زرد تا زیتونی روشن و دارای ۲۳.۹ درصد پروتئین است. همچنین میزان تولید عسل در هر هکتار ۲۵ تا ۵۰۰ کیلوگرم تخمین زده شده است. تمام این دلایل باعث شده این گیاه خصوصا در نقاط شمالی کشور مورد توجه زنبور داران قرار بگیرد.

ترکیبات گیاه شاه بلوط

تری ترپنوئیدهای ساپونینی، کومارین، فلاونوئید، تانن، آمینو اسید، کولین از ترکیبات شیمیایی موجود در دانه آن است. میوه شاه بلوط دارای املاح معدنی چون: پتاسیم، فسفر، سدیم، منیزیم، کلسیم، کلر است. مقادیر بالای مس و آهن به بهبود عملکرد سیستم گردش خون کمک می کند. ویتامین C و گروه B در این دانه های خوراکی و مقوی به فراوانی یافت می شود.

خواص دانه شاه بلوط

اسید الاژیک موجود در آن تیروئید پرکار را درمان می کند و این دانه ی مغذی که از نظر ظاهری به فندق شباهت دارد موجب کاهش قند خون، کلسترول و چربی خون می شود. برای درمان بواسیر، واریس، اسهال های مزمن، درمان سیاتیک و دردهای سیاتیکی مفید است. به دلیل وجود فیبر بالا باعث ایجاد اشتهای کاذب و حس سیری، انرژی بخشی به بدن و مواد موجود در آن سبب مقابله با بیماری های قلبی و عروقی می شود. کربوهیدرات بالای آن در رفع بی حالی و خستگی خصوصا برای زنان باردار مفید است.

خواص عسل شاه بلوط

یکی بارزترین ویژگی های عسل شاه بلوط خاصیت آنتی باکتریایی بالای آن است. به همین دلیل در درمان زخم ها و عفونت ها و بیماری های عفونی نقش موثری دارد.

جزو عسل های بسیار انرژی بخش و مقوی طبقه بندی می شود و به سبب آن می تواند در رژیم غذایی ورزشکاران جایگاه مناسبی داشته باشد. آنتی اکسیدان بسیار قوی محسوب می شود و در درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست مفید است.

عسل شاه بلوط منبع خوب پتاسیم، منگنز و کلسیم، سدیم، فلوئور، مس، روی و آهن است. ویتامین های گروه B و,C, K,E و PP در آن باعث تقویت عمومی بدن می شود.

عسل شاه بلوط و دیابت

نسبت بالاتر فروکتوز به گلوکز (فروکتوز حدود ۴۰درصد و گلوکز حدود ۲۷درصد) در عسل شاه بلوط باعث می شود این نوع از عسل برای بیماران دیابتی مناسب تر باشد. در بیماران دیابتی استفاده زیاد از انسولین باعث افت شدید قند خون تا سطوح خطرناکی می شود. در این حالت گلوکز موجود در خون به شدت کاهش می یابد که می تواند منجر به از بین رفتن هوشیاری و یا حتی مرگ بیمار شود که به آن شوک انسولینی گفته می شود. برای رفع علائم شوک انسولینی دریافت فوری گلوکز خالص در جریان خون لازم است. مصرف میان وعده های شیرین می تواند از این شرایط جلوگیری کند. عسل شاه بلوط با ویژگی های خاص خود و نسبت مناسب گلوکز، یکی از عسل های مفید برای افراد دیابتی محسوب می شود و می تواند با علائم خطرناک شوک انسولینی مقابله کند.

عسل شاه بلوط و بهبود سیستم گردش خون

مانند اکثر عسل های تیره، عسل شاه بلوط هم تاثیر بسزایی در درمان مشکلات سیستم خون بدن دارد. این عسل با اقدام مثبت بر سیستم عروقی منجر به بهبود گردش خون، تقویت دیواره های رگ های خونی و تحریک تولید آنتی ترومبین می شود که نتیجه ای موثر برای درمان بیماری های وابسته به سیستم خون دارد.

به سبب دلایلی که مطرح کردیم از مشکلات سیستم گردش خون،  نظیر رگ های واریسی و هموروئید جلوگیری می کند و در درمان مشکلاتی نظیر ترومبوفلبیت، آترواسکلروز و فشار خون نقش موثری دارد.

عسل شاه بلوط و تسکین درد

عوامل متعددی در بدن منجر به تسکین درد می شوند. فرایند کاهش درد در بدن انسان به وسیله شبه قلیاهای کولینی انجام می گیرد. این مواد در عسل شاه بلوط با غلظت و میزان بالایی وجود دارد. همچنین با تحریک تولید کورتیزول، حرکت گلوکز جهت افزایش انرژی مورد نیاز برای پاسخ جنگ یا گریز می شود و با مهار پروستوگلاندین، همانند یک ضدالتهاب عمل می کند. مصرف عسل شاه بلوط کلوگز مورد نیاز بدن را تامین کرده و درشکل یک ضد درد طبیعی (مسکن) عمل می کند.

عسل شاه بلوط برای مردان

این عسل همانند دیگر گونه های عسل تلخ، خواص زیادی برای مردان دارد. مصرف مداوم آن موجب افزایش میل و قدرت جنسی، رفع التهابات غده پروستات، افزایش گردش خون در سیستم جنسی و رفع درد و التهاب سیستم تناسلی  می گردد.

سایر ویژگی های عسل شاه بلوط

در کتاب آشنایی با گیاهان ارزشمند در زنبور داری ایران، مهندس رفاهی و مهندس محمدجواد علیپور گیاه شاه بلوط و عسل آن را با ویژگی های زیر معرفی می کنند:

جزو عسل های زود رُس

عسلک قهوه ای تیره با مزه تلخ و دیر رُس

زمان گلدهی: برج ۴تا ۵

مدت گلدهی: ۳ الی ۴ هفته

بعد از آشنایی نسبی با خواص درمانی و عالی عسل شاه بلوط لازم به ذکر است ما در مجموعه خود با افتخار آماده خدمت رسانی به شما هستیم و انواع مختلف عسل و محصولات زنبور عسل را در اختیارتان قرار خواهیم داد. تمامی عسل های شناخته شده و حتی کمتر شناخته شده (مانند عسل شاه بلوط) در مجموعه ما قابل عرضه است که می توانید لیست آنها را در سایت ما مشاهده کنید.

گردآوری: مهندس علی بهرامی