احتمال اینکه برخی از شما تا به حال نام عسل مانوکا را نشنیده باشید زیاد است و یا شاید با خود فکر می کنید مانوکا نام یک برند تجاری عسل است.
در اصل عسل مانوکا یا منوکا (Manuka honey) عسل طبیعی تولید شده از شهد گیاهی با همین نام در کشور نیوزلند است. با هم مقاله زیر را بخوانیم تا با یکی از منحصر به فردترین گونه های عسل آشنا شویم.
گیاه شناسی مانوکا
Leptospermum scoparium گیاه بومی جنگل های استرالیایی است که با نام مانوکا شناخته می شود. خاستگاه بیشتر گونه های آن قاره استرالیا است. اما امروزه در نیوزلند و جنوب شرقی آسیا و انگلستان نیز دیده می شود. این درختچه همیشه سبز دارای شاخ و برگ گسترده با برگ های سبز تیره ۱ سانتی متری معطر و گل های پنج گلبرگی متوسط با رنگ صورتی، سفید یا سرخ است. گیاه لپتوسپرم تحمل زمستان های سخت را دارد با سرعت رشد آهسته اما سرسختانه. گل دهی از ابتدای بهار شروع شده و ۳ تا ۴ ماه ادامه پیدا می کند.
تاریخچه عسل مانوکا
عسل مانوکا از محبوب ترین و خاص ترین عسل های تولید شده در نیوزلند است که محققین معتقدند زنبورهای قرن ۱۹ با گرده افشانی گل مانوکا، این گیاه را وارد این کشور کرده اند. مانوکا یکی از منحصر به فرد ترین عسل های طبیعی است که خواص درمانی آن باعث محبوبیت آن در سراسر جهان شده است.
مقادیر بسیار بالای آنزیم ها، ویتامین ها و مواد معدنی آن سبب شده تا از سایر عسل ها پیشی بگیرد. همچنین برخی از دانشمندان ثابت کرده اند خاصیت آنتی بیوتیکی عسل مانوکا از تمام آنتی بیوتیک های شیمیایی و ساخته دست بشر نیز بالاتر است. به طوری که در بعضی بیمارستان ها تا حدی جایگزین آنتی بیوتیک ها شده است. جهت درمان زخم بستر و سوختگی های شدید و همچنین در صنعت لوازم آرایش و ساخت انواع کرم ها و لوسیون های پوستی کاربرد فراوان دارد.
مواد موجود در عسل مانوکا
عسل مانوکا دارای انواع آمینو اسیدهای ضروری برای بدن است. غنی از انواع ویتامین خانواده B مانند ویتامین B1 و B2 و B3 و B5.
از مواد معدنی موجود در آن می توان به کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، مس، پتاسیم و سدیم، روی و فسفر اشاره کرد. مواد گفته شده تقریبا در تمام عسل های طبیعی با نسبت های مختلف یافت می شوند. اما نکته جالب در عسل مانوکا این است که ۴ برابر یک عسل طبیعی، مواد معدنی بالا را در خود جای داده است.
خاصیت ضدباکتریایی عسل مانوکا
تحقیقات ثابت کرده که عسل مانوکا توان مقابله با باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک مانند استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا را دارد. همچنین قادر به مهار حدودا ۶۰ گونه مختلف باکتری از جمله اشریشیا کولی و سالمونلا است. در گزارش های درمانی تا به حال مقاومت هیچ باکتری در مقابل عسل مانوکا ثبت نشده است. در نتیجه استفاده پزشکی از عسل گزینه نهایی از بین بردن باکتری هایی است که با آنتی بیوتیک درمان نمی شوند .
تفاوت عسل مانوکا با سایر عسل ها
بزرگ ترین فرق این عسل با دیگر عسل های طبیعی، وجود ۴ ماده شیمیایی بسیار خاص در ترکیبات آن با درصدهای قابل ملاحظه و زیاد است.
۱- Methylglyoxal متیل گلیوکسال که با نام مخفف (MGO) شناخته می شود یک ماده ضد باکتری و ضد میکروبی به شدت فعال است که در سال ۲۰۰۸ در ترکیبات عسل مانوکا شناخته شد. که هرچه میزان آن بیشتر باشد خواص ضدعفونی کنندگی و میکروب کشی عسل مانوکا تقویت می شود.
۲-Dihydroxyacetone دی هیدروژن استون یا (DHA) که در شهد گل مانوکا یافت می شود و در طی پروسه تولید عسل به MGO تبدیل می شود. این ماده برای سلامت قلب و بهبود عملکرد حافظه بسیار مفید است.
۳-Leptosperin لپتوسپرین یک ماده طبیعی در شهد گل مانوکا و چند گونه نزدیک به آن است. وجود این ماده در عسل مانوکا نشانه اصل بودن عسل است. زیرا در نمونه های تقلبی آن لپتوسپرین یافت نمی شود. در سال ۲۰۱۴ این تحقیق توسط دکتر کاتو، یک محقق ژاپنی صورت گرفت که این ماده تنها در گونه گیاه مانوکا یافت می شود.
۴-Hydrogen peroxide هیدروژن پراکسید نیز یک آنتی باکتری بسیار قوی و کشنده است که در تمام عسل ها وجود دارد اما درصد آن در عسل مانوکا بسیار بیشتر است. این ماده در اثر حرارت دهی به عسل از بین رفته و پس از آن عسل خاصیت ضدباکتریایی خود را از دست می دهد.
وجود مواد گفته شده به مقادیر زیاد وجه تمایز عسل مانوکا از سایر عسل ها محسوب می شود. حال هرچه میزان MGO و DHA و لپتوسپرین (خصوصا MGO) عسل مانوکا بالاتر باشد، خاصیت ضدمیکروبی، درمانی ، دارویی و اثربخشی آن نیز بیشتر شده و در پی آن قیمت بالاتری خواهد داشت.
این موارد را با فاکتوری به نام UMF روی بسته بندی عسل مانوکا نشان می دهند. که جدول آن را در زیر برایتان به نمایش گذاشته ایم تا در هنگام خرید به آن توجه فرمایید.
| MGO | UMF |
| 83+ | 5+ |
| 100+ | 6+ |
| 250+ | 10+ |
| 400+ | 13+ |
| 550+ | 16+ |
| 700+ | 18+ |
| 850+ | 20+ |
از صفر تا ۴: MGO کم و خواص دارویی ضعیف.
از ۵ تا ۹: MGO متوسط و خواص دارویی متوسط.
از ۱۰ تا ۱۵: MGO نرمال با خاصیت دارویی خوب.
از ۱۶ به بالا: MGO فراوان و خواص درمانی عالی.
عسل با UMF زیر ۱۲ تقریبا خاصیت درمانی چشمگیر و بخصوصی ندارد و صرفا ممکن است مانند یک عسل معمولی با طعمی شیرین عمل می کند. توجه داشته باشید تنها به خاطر اسم آن نمی توانید آنچه از این عسل انتظار دارید را برایتان برآورده کند. با توجه به قیمت نسبتا بالای این محصول اطلاعات کافی در این زمینه می تواند به شما کمک کند آنچه شایسته شما و خوانواده تان است بخرید.
خاصیت های عسل مانوکا برای بدن
عسل مانوکا نیز مانند سایر عسل های طبیعی دارای فواید گوناگون و متنوع است. اما چند خاصیت آن سبب تمایز از عسل های معمولی شده است که با هم به مرور آنها می پردازیم.
عسل مانوکا و مشکلات گوارش
همانطور که گفتیم خاصیت ضدمیکروبی بالای این عسل باعث شده دارویی فوق العاده برای اختلالات باکتریایی باشد. این عسل می تواند باکتری های خطرناک سیستم گوارش را از بین ببرد و از مشکلات آن کم کند. آنتی اکسیدان های فراوان در آن به همراه ویژگی ضد التهابی و ضدمیکروبی از عفونت های ثانویه در افراد مبتلا به زخم معده جلوگیری کرده و همچنین برای تعادل سیستم گوارشی، اختلالات معده و روده، کاهش ریفلاکس و دردهای عصبی معده بسیار موثر است.
عسل مانوکا و پوست
استفاده از آن برای پوست و صورت در قالب انواع ماسک های زیبایی باعث بهبود رنگ و بافت پوست می شود. به عنوان یک لایه بردار طبیعی و ماسک مو سبب سلامت و بهبود وضعیت ظاهر شما می شود. عسل مانوکا برطرف کننده آکنه و جوش های غرور در نوجوانان است و سوزش، خارش و عفونت ناشی از آکنه را کاهش می دهد و همچنین التیام بخش انواع اگزماهای پوستی است.
عسل مانوکا و سرما خوردگی
در سال ۲۰۰۷ مشخص شد ترکیبات به خصوص در این عسل می تواند سلول های ایمنی را تحریک کند. یک داروی موثر برای درمان حساسیت ها، سرماخوردگی و آنفولانزا و مشکلات حفره دهان مانند عفونت لثه و تورم زبان کوچک است. گلودردهای عفونی باکتریایی استرپتوکوکی را مهار می کند و تسکین سرفه های شبانه است.
عسل مانوکا افزایش دهنده سلامتی
این ماده شگفت آور منبع انرژی عالی برای بدن است و موجب نشاط و سرزندگی می شود. مواد طبیعی موجود در آن جوانی و شادابی را برایتان به ارمغان می آورد و در سلامت عمومی بدن تاثیر به سزایی دارد. با مصرف منظم آن با بیحالی و دردهای عضلات و کوفتگی های بدن خداحافظی کنید.
عسل مانوکا و بهبود بی خوابی
عسل مانوکا مانند تمام عسل ها با خاصیت آرامش بخشی خود سبب خوابی راحت و عمیق برای مصرف کننده می شود. گلیکوژن موجود در آن انرژی لازم برای عملکرد های بدن را طی خواب در اختیار مغز می گذارد. (در مقاله لاغری در خواب با عسل به طور کامل به شرح این روند پرداختیم.)
خوردن عسل مانوکا قبل خواب ملاتونین را در بدن آزاد می کند که در نتیجه آن ایجاد خواب عمیق تر طی شب است. با داشتن خوابی با کیفیت و مناسب ریسک بیماری هایی نظیر: حمله قلبی، دیابت نوع ۲، رماتیسم و سکته های مغزی کمتر می شود.
عسل مانوکا و بهبود زخم ها
خاصیت اسیدی این عسل باعث برطرف شدن زخم های سطحی شده و با جذب رطوبت پوست باعث بسته شدن زخم ها می شود. همچنین با جذب آب از سلول های مهاجم منجر به مرگ آنها و عفونت کشی و ضدعفونی کردن زخم می گردد. غلظت بالای قندها در محافظت از پوست و زخم نقش موثری دارند. این خاصیت عسل مانوکا سبب شده تا امروزه سازمان غذا و داروی آمریکا اجازه تولید گسترده باندهای پزشکی استریل شده و آغشته به این عسل برای درمان زخم ها و عفونت های سطحی بدون نیاز به تجویز پزشک را در این کشور بدهد.
ممنوعیت مصرف عسل مانوکا
به طور کلی مصرف این عسل مانند سایر عسل ها برای افراد محدودیتی ندارد. برای تمام افراد جامعه قابل استفاده و بسیار مفید است مگر در موارد زیر:
- نوزادان و کودکان زیر ۲ سال.
- استعمال آن برای زخم های عمیق و شدید و زخم های ناشی از دیابت.
- افرادی که به عسل و انواع فراورده های آن حساسیت دارند.
- بیماران دیابتی نیز قبل از استفاده از عسل مانوکا بهتر است با پزشک خود مشورت نمایند.
جمع بندی پایانی
در کتاب معجزات درمانی عسل و انگبین ها نوشته دکتر محمد دریایی صفحاتی به توضیح درباره عسل مانوکا پرداخته شده است که قسمت هایی از آن را باهم می خوانیم:
دکتر مالون، یک محقق نیوزلندی در تحیقات خود نشان داده است که عسل مانوکا خواص زیادی برای درمان زخم ها، التهاب های پوستی، درمان عفونت های هلیکوباکترپیلوری و اسهال های سالمونلایی دارد. غلظت بالای هیدروژن پراکسید، متیل گلیوکسال، گلوکز و فروکتوز و همچنین محیط اسیدی عسل مانوکا موجب می شود باکتری ها نتوانند به راحتی در این محیط زندگی کنند. تحقیقات دکتر مالون نشان می دهد بهترین کاربرد عسل مانوکا در درمان زخم ها است. این عسل علاوه بر خواص ضد التهابی که دارد، موجب می شود تا زخم ها سریعا بهبود یابند و خاصیت عجیبی در برداشتن بافت های مرده و تحریک بافت های زنده برای ترمیم دارد که موجب می شود ترکیبات آن به عنوان پانسمانی موثر برای زخم های سطحی به کار روند. در درمان اگزما و پسوریازیس مفید است و استفاده خانگی از این عسل دوره درمان اسهال های باکتریایی و زخم های معده را کوتاه تر می کند.
باتوجه به توضیحات بالا امید است با خواص و فواید بی نظیر عسل مانوکا به خوبی آشنا شده باشید. شما می توانید این محصول را در فروشگاه عسل شاه بلوط با قیمت مناسب و کیفیت عالی تهیه کنید و با توجه به اطلاعات بالا که در اختیارتان قرار دادیم بدانید دقیقا به دنبال چه چیزی هستید زیرا همانطور که گفتیم صرفا نام مانوکا برای خرید آن کافی نیست. ما در برند شاه بلوط با افتخار آماده خدمت رسانی به شما هستیم تا با خیالی آسوده عسل مورد نیاز خود را تهیه نمایید.
گردآورنده: مهندس علی بهرامی