گیاه شناسی خارشتر
خارشتر گیاهی است چندساله به ارتفاع ۲۰ تا ۱۲۰ سانتی متر و دارای ساقه های متعدد به رنگ سبز تا سبز مات همراه با خارهای تیز و نوک زرد. گل ها به رنگ قرمز ارغوانی تا جگری. میوه به صورت نیام دانه تسبیحی، حاوی ۴ تا ۷ دانه می باشد. سطح نیام صاف یا دارای خارهای کوتاه است.
گونه ها و پراکندگی خارشتر
اغلب به صورت علف هرز در کنار جاده ها، اراضی و مراتع تخریب شده و دشت های گرم خشک و نیمه خشک رشد می کند. در شمال آفریقا، عربستان، فلسطین، سوریه، پاکستان، عراق، ترکمنستان، شرق آناتولی و قفقاز و آسیای مرکزی می روید.
این گیاه در اکثر مناطق ایران قابل رویش است، جنس خارشتر Alhagi در کشور دو گونه علفی خودرو دارد. گونه خارشتر مان دار Alhagi mannifera نیز در ایران می روید و گونه خارشتر معمولیAlhagi mauororum بیشترین پراکندگی و تراکم را دارد.
بهترین مناطق رویش خارشتر در کشور
این گیاه خودرو در اغلب قسمت های کشور می روید با این حال در گستردگی آن در استان های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، همدان، اراک، لرستان، اصفهان، یزد، فارس، کرمان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، سیستان و بلوچستان، سمنان و قزوین و تهران بیشتر است.
اهمیت گیاه خارشتر در زنبورداری
گیاه خارشتر با نام علمی Alhagi leguminosae یکی از گیاهان کم توقع مناطق گرم و خشک ایران است. خارشتر علاوه بر گیاه مولد مان ترنجبین، یک گیاه علوفه ای با ارزش غذایی برای دام و همچنین یک گیاه شهدزا، گرده زا با جذابیت بالا برای زنبوران عسل است. این گیاه با تولید شهد و گرده فراوان، زنبورداری مناطق نیمه خشک کشور را رونق داده است و در سال هایی که برداشت عسل از مناطق کوهستانی امکان پذیر نیست زنبورداران با کوچ از مناطق کوهستانی به مناطق دشت توانسته اند عسل قابل قبولی برداشت کنند. عسلک این گیاه نیز در زنبورداری اهمیت فراوان دارد. بر اثر فعالیت گونه ای زنجرک بر روی گیاه خارشتر نوعی عسلک ترشح می شود که بعد از متبلور شدن و جمع آوری به نام ترنجبین شناخته می شود که در طب سنتی از نظر خواص دارویی و غذایی اهمیت فراوان دارد.
(منبع: کتاب آشنایی با گیاهان ارزشمند در زنبورداری ایران نوشته مهندس رفاهی و مهندس علیپور)
ترکیبات گیاه خارشتر
خارشتر که با نام های ترنجبین، اشترخان، خارآدور و ترانگبین نیز شناخته می شود طبعی گرم و خشک دارد. این گیاه حاوی تانن و آنتوسیانین است. از نظر ترکیبات قندی غنی از انواع مونو، دی و تری ساکاریدهای حلال در آب است که منجر به علاقه شدید زنبورها به این گیاه می شود. پروتئین خام آن ۱۰ درصد و ماده آلی در این گیاه ۹۰ درصد تخمین زده شده است. این شدت و حجم بالا مواد آلی گیاه خارشتر را از سایر گیاهان خودرو متمایز می کند.
خواص درمانی گیاه خارشتر
خارشتر مدر و مسهل است است. دم کرده گل های آن در درمان بواسیر موثر است. ریشه خارشتر برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است و روغن برگ این گیاه نیز برای روماتیسم کاربرد دارد. خون را تصفیه می کند و در جهت برطرف کردن ضعف اعصاب استفاده می شود. برای برونشیت، عفونت های ریه و سرفه کاربرد دارد. از خارشتر برای کمک به لاغری عملکردی مثبت دارد همچنین عرق خارشتر برای سنگ کلیه، سنگ صفرا و مثانه مصرف می شود. در طب سنتی برای سیاه سرفه تجویز می شود و تب لرز را تخفیف می بخشد.
- بیماران مبتلا به حصبه، اسهال خونی و آبله از خوردن خارشتر پرهیز نمایند.
عسل خارشتر
عسل های تک گل عموما خواصی مشابه با منشا گیاهی خود دارند. عسل خارشتر نیز از عسل های مناطق گرم و خشک است که سرشار از خواص گوناگون و متنوع است. این عسل در هوای کویری و معمولا به دور از آلاینده های هوا و سموم، توسط زنبورهای عسل ساخته می شود و در درمان روماتیسم، برطرف کردن عفونت های بدن و ایجاد آرامش موثر است. این عسل همانند گیاه خارشتر برای مشکلات گوارشی مفید است. در برطرف شدن سنگ کلیه و بهبود شرایط عمومی بدن و سیستم ایمنی کاربرد دارد.
از دیگر خاصیت های این عسل می توان به انگل زدایی، کمک به هضم غذا، افزایش سوخت و ساز و چربی سوزی، سم زدایی و از بین بردن اسید اوریک در بدن، تخفیف علائم میگرن، رفع زخم های سطحی اشاره کرد. همچنین این عسل برای مشکلات قلبی و عروقی، اختلالات اعصاب و تقویت حافظه، جلوگیری از پروستات و ایجاد انرژی در بدن اثربخش است.
خواص درمانی عسل خارشتر
عسل خارشتر که گاها همراه با عصاره ترنجبین و عسلک گیاه مخلوط می شود دارای عطر و طعمی جدید است که ممکن است برای مصرف کننده خیلی خوشایند نباشد اما با توجه به خواص درمانی فوق العاده این عسل، مصرف آن شدیدا توصیه می گردد.
عسل خارشتر و کلیه و مجرای ادرای
اصلی ترین خاصیت درمانی عسل شتر بهبود حال بیماران کلیوی، کمک به دفع و رفع سنگ کلیه، سنگ مثانه و سنگ صفرا است. این عسل با خاصیتی برگرفته از گیاه خارشتر مدر و ادرار آور است. رسوبات مواد معدنی، نمک ها، اگزالات کلسیم است که عموما در کلیه رسوب کرده و تشکیل سنگ کلیه می دهند و می توانند بر کل مجاری ادراری و مثانه نیز اثرگذار باشند.عسل خارشتر درمانی خانگی برای جلوگیری از تشکیل این رسوبات است.
عسل خارشتر و خاصیت آرامش بخشی
عسل ترنجبین یا عسل خارشتر یک آرام بخش طبیعی است. خوردن آن استرس را کم می کند و با ترشح هورمون شادی بخش (سروتونین) در بدن موجب برطرف شدن اضطراب های درونی می شود. از به وجود آمدن تغییرات خلقی جلوگیری می کند و برای ناراحتی های اعصاب توصیه شده است. در بهبود خواب، تنظیم ریتم خواب و کیفیت و عمق خواب شبانه نیز موثر است. خوردن عسل خارشتر پیش از رفتن به تخت خواب خستگی را برطرف می کند و شما را برای داشتن روزی پرانرژی و سرحال تر کمک می نماید.
عسل خارشتر و معده و دستگاه گوارش
از ويژگی های مشترک اکثر عسل ها درمان مشکلات گوارشی و زخم های معده و روده است. عسل خارشتر که غنی از آنزیم ها و مواد معدنی سودمند است، به معده در جهت هضم غذا کمک می کند. دردهای شکمی و گوارشی را تخفیف می بخشد و سوزش سر معده، ترش کردگی و سوء هاضمه را درمان می کند. مصرف این عسل به طور منظم انگل زدایی از روده ها را انجام می دهد و در نتیجه سیستم گوارش را تقویت می نماید
عسل خارشتر برای درمان سرفه
در طب سنتی از خارشتر برای درمان سیاه سرفه استفاده می شود. از آنجایی که عسل های مختلف اثر بخشی مثبتی بر درمان و التیام سرفه دارند، ترکیب این دو ویژگی باعث می شود تا عسل خارشتر محصولی بی نظیر برای درمان سرفه های مزمن باشد. مصرف این عسل گلو را آرام می کند. عفونت های آن را برطرف می کند و زخم های ناشی از سرفه های خشک را که در گلو ایجاد می شود را از بین می برد. اینبار که به سرفه های خشک و شدید مبتلا شدید به جای مصرف داروها و شربت های سرفه، شربت عسل ترنجبین طبیعی یا دمکرده آویشن و زنجبیل همراه با یک قاشق عسل خارشتر را امتحان کنید.
ویژگی های عسل خارشتر
طبع: گرم
رنگ: زرد روشن
طعم: شیرینی گزنده
رایحه: مخلوط عطر عسل و ترنجبین
زود رُس
عسل رس بسته: سفید رنگ
ساکارز: ۳.۵ درصد
زمان گلدهی: ماه ۱- ۵
مدت گلدهی: ۳ تا ۵ هفته
گرده: با کیفیت خوب
رنگ: سفید شیری تا بنفش
عسلک: قهوه ای تیره تا سیاه در پایان خاطرنشان می کنیم مصرف عسل های غیر طبیعی و مصنوعی می تواند در دراز مدت آسیب زننده باشد. عسل های تقلبی نه تنها هیچ خاصیت درمانی ندارند بلکه می تواند باعث بیماری های مختلف از جمله بیماری قند و گوارش و… شوند. عسل های مجموعه شاه بلوط از بهترین گیاهان و به روشی کاملا طبیعی تولید می شوند و شما می توانید از طریق خرید حضوری و همچنین خرید اینترنتی آنچه از عسل طبیعی انتظار و در نظر دارید را از طریق مشاوران ما تهیه بفرمایید.
نویسنده : مهندس علی بهرامی