همه چیز درمورد عسل اسپند

گیاهشناسی

گیاه علفی چند ساله، بدون کرک، از قاعده منشعب و چند شاخه، به ارتفاع ۳۵ تا ۱۰۰ سانتی متر. برگ های متناوب با بریدگی های نامنظم. گل های منفرد و معمولا متقابل با برگ ها، گلبرگ ها سفید و متمایل به سبز. پرچم ها ۱۲ تا ۱۵ تایی و میوه کپسولی.

اقام و پراکندگی ها

این جنس در ایران یک گونه علفی به اشکال رویشی بسیار متنوع و گوناگون دارد که معمولا از اراضی تخریب یافته و نقاطی که خاک ضعیفی دارند می روید و به عنوان گیاه مهاجم در مراتع شناخته می شود.

ترکیبات اسپند

یکی از گیاهان باستانی است که در مراسم آئینی و معنوی بسیاری از کشورهای دنیا خصوصا در خاورمیانه ای اهمیت ویژه ای دارد. گل دهی آن در مناطق جنوبی و گرمسیر کشور از فروردین ماه شروع شده و در مناطق سردتر از خرداد تا مرداد ادامه دارد. شهد اسپند به طور متوسط حاوی ۲۷درصد قند می باشد و قندهای فروکتوز (۹درصد)، گلوکز (۱۱درصد) و ساکارز (۷درصد) قند غالب شهد بوده و علاوه بر این آمینو اسیدهای مختلف با غالبیت آمینو اسید پرولین و آلکالوئیدهای هارمین و هارمالول نیز در شهد شناسایی شده است. اسیدهای آلی مانند گلوکونیک اسید، استیک اسید، اسید سیتریک، اسیدلاکتیک و… در آن موجود است و املاح معدنی مانند پتاسیم، کلسیم، منیزسم، فسفر، مس، آهن و… نیز در آنالیزهای آزمایشگاهی آن انواع ویتامین ها مانند A,B,C,D,K قابل رویت است.

خواص اسپند

گیاه اسپند با نام علمی peganum harmala و اسامی محلی اسفند، حرمل، سپنج و اوزریک از دسته گیاهان پرکاربرد است که برای بهبود تب، عفونت، دردهای مفاصل، کمر، دندان و رفع التهاب ها مورد استفاده قرار می گیرد. رویشگاه اصلی آن در مناطق استوایی هند و صحراهای آفریقا است اما امروزه در سایر مناطق نیز می روید. برگ و ریشه و دانه خشک شده این گیاه دارای خواص درمانی بی نظیری است که در ادامه به آن می پردازیم.

فواید اسپند

این گیاه استوایی فواید گوناگونی دارد. موجب تقویت سیستم عصبی می شود. دود ن در در هنگام سوختن برای درمان سردردهای میگرنی مفید است. به بهبود آسم، دردهای ساتیک، عفونت های رحم، رفع بی خوابی و کم خوابی کمک می کند. علاوه بر این موجب تقویت قوای جنسی می گردد ضد عفونی کننده است و دود آن تب را درمان می کند.

• درمان درد دندان
• رفع سرفه و تنگی نفس
• کمک به بهبود صرع و بی حسی
• درمان شپش سر
• ازدیاد شیر مادران
• کمک به لاغری
• رفع سنگینی گوش
• جلوگیری از آلرژی های پوستی

از دیگر فواید این گیاه است.

باورهای سنتی در مورد اسپند از گذشته های دور در خصوص رفع چشم نظر و چشم زخم تا امروزه نیز ادامه دارد. دود اسپند با معطر کردن فضا، ایجاد آرامش و حس خوب و ضدعفونی کردن محیط انرژی های منفی را از افراد دور کرده و با مثبت شدن فضا و روحیه باعث ایجاد حس بهتر در افراد می شود.

اسپند در طب سنتی

این گیاه در طب سنتی نیز جایگاه ویژه ای دارد و بلعیدن آن با آب گرم با آنکه موضوعی است که ممکن است خیلی از افراد از آن بی اطلاع باشند برای درمان مشکلات گوارشی، رفع انگل، برطرف کردن اسهال و سستی کمر توصیه شده است.
در نسخه های طب سنتی اسپند برای رفع تب، دردهای معده، نفخ معده و افزایش شیر و یرقان توصیه شده است. (هدف ما از نوشتن این مطالب افزایش آگاهی و معرفی خواص گیاهان و خصوصا انواع عسل ها است است و خواندن این مطالب لزوما به معنی استفاده خودسرانه برای درمان امراض گوناگون نیست و شما باید قبل از استفاده از هر ماده ای به عنوان درمان با متخصص طب سنتی و یا پزشک خود مشورت نمایید)

خواص عسل اسپند

اسپند گیاهی است که از نظر ظاهری و شهد برای زنبوران عسل جذابیت دارد و معمولا در مزارعی که گیاه مولد شهد و گرده با جذابیت بالاتر وجود نداشته باشد فعالیت زنبورها بر گیاه اسپند انجام می گیرد. عسل اسپند با طبع گرم علاوه بر خواص عمومی عسل ها فواید درمانی مناسبی دارد.
خوردن عسل اسپند همراه با روغن گل سرخ سرفه های مزمن را آرام می کند.
شربت عسل اسپند با آب سرد باعث آبرسانی به بدن و پوست می شود و در روزهای گرم تابستان از گرمازدگی جلوگیری و تشنگی را برطرف می کند، باعث شفافیت پوست شده، مدر است و موجب پاکسای مثانه و کلیه می شود، در دوران سرماخوردگی تب و عفونت را رفع می کند.
ترکیب عسل اسپند با کندر کوبیده شده برای درمان خلط سینه و سرفه موثر است.
مخلوط عسل اسپند و آب پیاز با نسبت برابر در زمان سرماخوردگی و کم شدن سرفه های خشک توصیه می شود.
عسل اسپند و لیمو ترش نیز در زمان آنفولانزا می تواند در کم کردن عفونت، تب و بی حالی کمک کننده باشد.
عسل اسپند برای سفید شدن دندان ها، استحکام لثه، درمان زخم های دهانی و آفت ها کاربرد دارد. عسل را روی دندان های خود بمالید و شربت عسل را در دهان خود بگردانید.
همچین استعمال آن برای بانوان عزیز در هنگام مواجهه با عفونت های زنانه می تواند اثرات مثبتی داشته باشد (به شرط آنکه از اصل بودن عسل مطمئن باشید)
از مخلوط کرن عسل اسپند و نمک طبیعی می توانید برای از بین بردن آثار خون مردگی و کبودی استفاده کنید.
علاوه بر این ترکیب عسل و مقدار کمی سره می تواند لک های پوستی را درمان کند و از شدت سیاهی دور چشم بکاهد.

ویژگی های عسل اسپند

• رنگ: زرد روشن
• طبع: گرم
• طعم: طعم شیرین شدید همراه با سوزش گلو
• عطر: رایجه چوب
• درصد ساکارز: زیر ۴
• زودرُس
• زمان گل دهی: ماه ۱-۵
• مدت گلدهی: ۳ تا ۵ هفته

نویسنده : مهندس علی بهرامی