همه چیز در مورد عسل شکر تیغال

گیاه شناسی شکر تیغال

گیاهانی چند ساله و اغلب پر ساقه، در قاعده پوشیده با بقایای برگ های سال قبل، ساقه به ارتفاع ۲۰ تا ۸۰ سانتی متر با کرک های تار عنکبوتی. برگ ها به رنگ سبز تیره و طول ۲۰ سانتی متر، بیضوی و در حاشیه دندانه دار و خاردار. گل ها به صورت کاپیتول کروی نسبتا بزرگ و اکثرا در راس ساقه و شاخه های جانبی به رنگ های آبی و بنفش قرار دارند.

بر اثر فعالیت حشره ای از خانواده سرخرطومی ها بر روی این گیاه نوعی ماده شیرین با نام مان شکر تیغال تولید می شود که در طب سنتی کاربرد دارد. حشره مولد مان larinus sp با داشتن یک نسل در سال، ‌زندگی و فعالیت خود را بر روی برگ های جوان گیاه میزبان از فروردین شروع و چرخه آن تا مهر ماه کامل می گردد. در واقع مان شکر تیغال حاصل فعالیت تغذیه ای – ترشحی لاروها در سنین مختلف است که با تغذیه از بافت های گیاه میزبان مواد گیاهی را گرفته و پس از صرف مقداری از آن جهت رفع فعالیت های متابولیسمی، مازاد آن  همراه با ترشحات غدد بزاقی به صورت مان ظاهر می گردد.

گونه ها و پراکندگی

جنس شکرتیغال Echinops در ایران قریب به ۷۰ گونه گیاه علفی چند ساله و خاردار دارد که معمولا انحصاری ایرانند و در مناطق رویشی خزری، زاگرس و خلیج فارس گسترش بسیار وسیع دارد. گونه های مختلف این گیاه در یزد، خراسان، فارس، همدان، لرستان، کرمان و کرمانشاه، تهران، دامنه های البرز، تبریز و زنجان می روید.

خواص درمانی شکرتیغال

شکرتیغال با نام علمی Echinops spp (کاسنی Compositae) که با نام های شکروک، خارتوپی، تیغ فندک، شکرتیار و شکرکه نیز شناخته می شود. مان این گیاه خودرو که اغلب در مناطق کوهستانی می روید سفید رنگ و به اندازه یک فندوق است و در طب گیاهی و سنتی برای درمان برخی از امراض و بیماری ها کاربرد دارد همچنین از شکر تیغال به عنوان طعم دهنده (طعمی شیرین و نشاسته مانند) نیز استفاده می شود. شکرکه یا شکرتیغال با طبع معتدل و نیمه مرطوب خود برای درمان و بهبود مشکلات ریوی، درمان سرفه، ملین سینه، رفع خشکی سینه و گلو، بهبود دردهای دستگاه گوارش و معده، رفع مشکلات گوارش مانند یبوست و هضم نادرست غذا، رفع تب و… کاربرد دارد. وجود آنتی اکسیدان در آن همچنین باعث شده از آن به عنوان یک ماده ضد سرطان نام برده شود.

اصلی ترین خاصیت شکرتیغال کمک به درمان بیماری های تنفسی است. به طوریکه جوشانده شکرتیغال و شیرین بیان درمانی برای سیاه سرفه و آسم است.

شکرتیغال گرفتگی صدا را رفع می کند، سرفه های شدید را آرام و خشونت شش ها را از بین می برد. لازم به ذکر است مصرف زیاده از حد و غیر تخصصی آن باعث ایجاد حالت تهوع و آشفتگی می شود.

فواید شکرتیغال

علاوه بر مواردی که در بالا گفتیم شکر تیغال برای رفع چاقی، افسردگی و بی حالی مفید است. شکرکه ملین است و کارکرد دستگاه گوارش را تقویت می کند. باعث التیام درد معده و رفع سوزش مری می گردد. برای سرماخوردگی مناسب است و با خاصیت خلط آوری باعث رفع گلو درد و سرفه می گردد.

همچنین برای تقویت حافظه و افزایش یادگیری سودمند است.

نحوه مصرف شکرتیغال

یکی از مفید ترین مان ها در طبیعت شکرتیغال است که ماده ای شیرین، جامد، محلول در آب و شیرین مزه است که بخش عمده آن از قندها تشکیل شده است. همانطور که در بالا نیز شرح دادیم این ماده در اثر نیش حشره ای خاص ساخته می شود. حشره بعد از نیش زدن به برگ ها و شاخه ها پیله ای به دور خود تشکیل می دهد و بعد از رشد لارو در داخل این پیله از آن خارج شده و باقی مانده را شکر تیغال می نامند.

شکرتیغال حلال در آب است و عموما با حل کردن آن در آب جوش به شکل خوراکی در می آید.

عسل شکرتیغال

شکرتیغال گیاهی است شهد زا که جذابیت قابل قبولی برای زنبوران عسل دارد. شهد تولیدی هر گل بسیار زیاد بوده که در دماهای بالا افزایش می یابد. گاهی بر روی هر گل آذین تا چندین زنبورعسل هزمان در حال جمع آوری شهد و گرده هستند. عسل حاصل از شکرتیغال را با نام عسل قنقال نیز می شناسند. (مقاله عسل قنقال را در همین سایت مطالعه فرمایید)

این عسل طبیعی بسیار قوی است و گزینه بسیار خوبی برای بیماران در حال بهبود و در دوران نقاهت، افراد ضعیف و سالمندان است.

• انرژی از دست رفته را به بدن باز می گرداند.
• باعث تقویت عمومی بدن می گردد. مانند گیاه مولد آن برای مشکلات دستگاه تنفس خصوصا ریه ها، شش ها و گلو مناسب است.
• مصرف آن پیش از خواب دردهای گلو را برطرف و سرفه را تسکین می دهد.
• آنتی اکسیدان های فراوان در این عسل با رادیکال های آزاد در بدن مبارزه کرده و از ابتلا به سرطان و حملات قلبی جلوگیری می کند.
• همچنین تا حد زیادی از بازگشت بیماری در افراد مبتلا به تومورهای بدخیم ممانعت می کند.
• عسل تک گلی که از شکرتیغال به دست می آید خاصیت آرام بخشی بالایی دارد. استرس  و اضطراب ناشی از زندگی شهری و صنعتی را کم می کند و خوردن آن قبل ازخواب همراه با یک لیوان شیر ولرم خواب آرامی را برایتان به ارمغان می آورد.
• خاصیت ضدباکتریایی و ضد ویروسی آن باعث شده تا درمانی برای بیماری های عفونی باشد.
• بدن را پاکسازی می کند و برای سلامت سیستم ایمنی و گردش خون بسیار مفید است.