عسل در ادیان مختلف جهان

باتوجه به آثار به دست آمده از تاریخ،  مصرف عسل به سال های بسیار دور برمی گردد. یک نقاشی روی  دیوارهای غار ببکورب اسپانیا، که تصاویر آن متعلق به ۱۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است، انسانی دیده می شود که مشغول حفر سنگ و برداشت عسل است. در مقبره یکی از فراعنه مصر مقداری عسل پیدا شده که بعد از ۴0۰۰ سال هنوز قابل خوردن است.

حضرت موسی (ع) ۱۴۴۰ سال قبل از میلاد مسیح، بنی اسرائیل را به سرزمینی برد که در آن عسل و شیر وجود داشت. یک کارد مفرغی که حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در لرستان ساخته شده دارای نقوش برجسته ای از زنبور عسل است. (که در حال حاضر در موزه شهر بروکسل نگهداری می شود.)

در کتاب انجیل از عسل به عنوان مظهر فراوانی و نعمت یاد شده است و هومر شاعر معروف یونانی که ۸۰۰ سال پیش از میلاد می زیسته در شعرهایش از زنبور عسل یاد می کند.

بقراط در ۳۰۰ سال پیش از میلاد برخی از داروهای خود را بر پایه عسل تشریح کرده است. داروهایی نظیر اکسیسل (عسل و سرکه) که برای انواع درد و هیدروسل (عسل و آب) که برای رفع عطش کاربرد داشته است. لوحه های گلی کشف شده در کتابخانه آشور بانیپال نشان می دهد که بابلی ها، مصری ها و آشوری ها نیز از سالیان بسیار دور عسل مصرف می کرده اند.

نخستین کاربردهای عسل و موم در پزشکی، به دورترین دوره های تاریخ بر می گردد.

در قدیمی ترین سند پزشکی هندوها به نام یاجور- ودا- (کتاب زندگی) نیز قوانین مانو آمده است که می توان عمر آدمی را تا ۵۰۰ سال و یا بیشتر با خوردن بعضی اکسیرها و شیوه پرهیز و همچنین خوردن عسل و شیر افزایش داد.

فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو که ۳۵۰ سال قبل از میلاد مسیح می زیسته از عسل به عنوان مرهمی برای زخم ها و آسیب های چشمی یاد کرده است.

پیامبر اکرم (ص) عسل را در درمان اسهال سفارش کرده. بوعلی سینا پزشک و فیلسوف مشهور ایرانی یک هزار سال پیش در کتاب قانون خود نسخه های زیادی بر پایه عسل نام برده است.

در جنگ جهانی اول سربازان روسی از عسل در التیام زخم های جلدی استفاده می کردند.

در قرآن کریم نیز آمده است خوردن عسل برای مردم شفاست (فیه شفاء للناس). واژه شفا در قرآن در مورد خوراکی ها به کار نرفته است مگر در مورد عسل و یک سوره از قرآن به زنبور اختصاص داده شده است.

عسل در تورات و انجیل

کتاب مذهبی یهودیان از سرزمین مصر چنین یاد می کند که در آن نهرهایی از عسل و شیر جاری است. در کتاب انجیل مسیحیان از عسل و گیاهان دارویی به عنوان هدیه های گرانبها طبیعت یاد شده است.

حضرت یعقوب هنگام فرستادن فرزندان خود به دربار یوسف حاکم مصر توصیه می کند از محصولات سرزمین خود برای وی به ارمغان ببرند. در زمره این پیش کش ها از عسل، کتیرا و پسته نام برده است.

عسل در یونان باستان

یونانیان باستان تصور می کردند که خدایان چون خوراک های بهشتی می خورند فنا ناپذیر و ابدی گشته اند. آنها ایمان داشتند که عسل یکی از اجزای مهم این خوراک ها است.

عسل در آیین بودا

در میان بوداییان همیشه افرادی که به زنبورداری مشغول بودند را از افراد مقدس به حساب می آورده اند و احترام خاصی برای آنها قائل بودند.

عسل در آیین زرتشت

این ماده غذایی و درمانی در میان زرتشتیان از قدیم برای مداوای امراض و ضعف جنسی بکار می رفت.

امام صادق (ع) درباره عسل می فرماید: هیچ دارویی مانند عسل بیماری را شفا نمی دهد.

حضرت علی (ع) نیز می فرماید: عسل هزار و یک خاصیت دارد و هزار و یک مرض را شفا می دهد. اگر در چیزی شفا هست در خوردن عسل است.

امام کاظم (ع) در سخنان خود اشاره دارد که عسل را با سیاهدانه مخلوط کنید و فرد تب دار از این مخلوط لذیذ ۳ انگشت به دهان بگذارد. رنج از جانش خواهد رفت. (بحار الانوار. جلد ۶۲. صفحه ۱۰۰. حدیث ۲۳)

در خصوص جایگاه عسل در طب اسلامی می توان ساعت ها سخن گفت و مقاله های بسیار نوشت که بعدها به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت.

نویسنده : مهندس علی بهرامی