احتمالا اکثر شما با شنیدن نام زهر زنبورعسل درد و حس ناخوشایند گزش این حشره را به یاد می آورید. اما زهر زنبورعسل دارای خواص درمانی بی نظیری است که از سالیان دور مورد استفاده قرار می گرفته است. امروزه با گسترش علم پزشکی و افزایش تحقیقات مجددا نظرهای بسیاری به سمت فواید درمانی نیش زنبورعسل جلب شده است. از زهر زنبورعسل در درمان بسیاری از امراض مانند روماتیسم، ام اس (میتوانید مقاله مربوطه را در سایت شاه بلوط مطالعه فرمایید)، آرتریت، سرطان، ایدز و… استفاده می شود.
مختصری از پیشینه زهر زنبورعسل
تاریخچه استفاده از این متد در اولین کتیبه ها پاپیروسی )متعلق به دوهزار سال قبل از میلاد مسیح (قابل ردیابی است که آنها نیش زنبورعسل و یا زنبورهای مرده را روی سطح پوست قسمت های آسیب دیده خود مالش می دادند. همچنین در تمدن بابلی ها، آشوری ها ، یونانی ها و رومی ها نیز از نیش زنبورعسل استفاده می کردند. بعد از قرن ۱۹ استفاده از زهر زنبورعسل تخصصی تر شد و تحقیقات بیشتر بر روی آن صورت گرفت. به طوریکه امروزه آمپول ها، قرص ها، پمادها و فراورده های زهر زنبورعسل در سراسر دنیا قابل تهیه است و مراکز تخصصی درمانی آن نیز در حال گسترش است.
بیماری روماتیسم
بیماری روماتیسم نوعی التهاب کنترل نشده است که می تواند قسمت ها و اندام های مختلف بدن را درگیر کند. شایع ترین مشکلات روماتیسمی در اندام های حرکتی مشاهده می شود اما در اندام هایی مانند کلیه ها، ریه، مغز و حتی چشم نیز مشاهده می شود.
روماتیسم در ابتدا موجب ایجاد درد، تورم و خشکی مفصل شده و بعد از گذشت مدت زمانی علائم بعدی ظاهر می شوند.
علائم عمومی آن ضعف، خستگی، سوزش یا تیرکشیدن مفاصل، کم شدن دامنه حرکتی، کاهش قدرت عضله و… است و در ادامه می تواند همراه با اختلالات خواب، سر درد، گردن درد، تب، کم شدن اشتها و علائمی مانند آنفولانزا باشد. این بیماری عموما به شکل قرینه در بدن رخ می دهد و هر دو سمت بدن را درگیر می کند. دلیل اصلی بروز آن هنوز کاملا مشخص نیست با این حال جزو بیماری های خودایمنی محسوب می شود که در آن سیستم ایمنی به بافت بدن حمله می کند و موجب التهاب و تورم اندام می شود. بیشتر در سن ۳۵ تا ۶۰ بروز کرده و شدت آن در میان بانوان بیشتر است و علاوه بر درمان های پزشکی مانند فیزیوتراپی از روش های سنتی نیز برای بهبود آن می توان استفاده کرد.
انواع بیماری های روماتیسمی
- بورسیت حاد و مزمن
- اسپوندیلیت انکلیوزان
- فیبروزیت
- آرتریت جوانان
- استئوآرتریت
- آرتریت روماتوئید
- آرتریت ناشی از ضربه
- التهاب حاد و مزمن بورسا
- لاترال اپیکوندیلیت
- تنیس البو
- پیسوریازیس
- دردهای عضلانی
- پلی آرتریت تغییر شکل دهنده
- بیماری شوورمن
زهر زنبورعسل و روماتیسم
از روش های درمانی سنتی که برای درمان دردهای روماتیسمی می توان به کار برد متد زنبوردرمانی است که البته باید توسط متخصص مربوطه صورت بگیرد. باهم درمورد اثرات زهرزنبورعسل و تاثیرات آن بر بیماری روماتیسم بیشتر بخوانیم:
زهر زنبور دارای خواص متنوعی است که یکی از اثرات آن تاثیرات ضدالتهابی است. آزمایش روی نمونه های آزمایشگاهی نشان داده است که تزریق زهر و استفاده همزمان از پماد زهر زنبور نتایج مثبی نشان داده که در بهبود تورم و التهاب مفصل ها اثرگذار بوده است.
زهر با مکانیسم های مختلفی بر بدن اثر گذاشته در ابتدا بدن به زهر ضعیف شده واکنش پاتولوژیکی نشان می دهد. در مرحله بعد با دریافت سم با دوز مشخص روند درمان آغاز و موجب کاهش ورم و درد بیمار می گردد و در مرحله سوم درمان کامل و از بازگشت آن جلوگیری می شود. نکته قابل توجه ادامه دادن مسیر درمان تا انتها است. علاوه بر آن این زهر باعث فعال سازی سیستم غدد و هورمونی می شود که از طریق فعالیت هورمون هایی مانند کورتیزون و ACTH درمان بیماری های روماتیسمی صورت می گیرد.
فعالیت غده تیرویید، هیپوفیز، هیپوتالاموس و فوق کلیوی با تزریق زهر تحیریک شده و عملکرد بهتری از خود نشان می دهند.
روماتیسم و زنبور درمانی
بیماری های روماتیسمی و آرتریتی از جمله اختلالاتی است که فرد را به شدت درگیر می کند و درجات بالای آن زندگی شخص را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. رسیدگی به موقع و سریع آن باعث جلوگیری از پیشرفت بیماری می شود. با اینکه تحقیقات روی تاثیر زهرزنبورعسل بر درمان روماتیسم هنوز ادامه دارد اما این روش یکی از موثرترین راه های درمان محسوب می شود.
زهر زنبور موجب تحریک کورتیزول از غده آدرنال و هورمون پیش ساز آدرنال شده و سطح این هورمون را در بدن بالا برده و تا حد زیادی علائم روماتیسم را مهار می کند. آزمایش ها نشان می دهند پپتیدهای موجود در نیش زنبور توانی ده ها برابر بالاتر از هیدروکرتیزون ها دارد. سایر ترکیبات موجود در زهر زنبور مانند آپامین، ملیتین و… نیز در بهبود بیماری موثر اند.
تاندونیت، بورسیت، فیبروزیت و اختلالات ترومای نرم از جمله اختلالات روماتیسمی هستند که با زنبوردرمانی بهتر بهبود می یابند. از دیگر محصولات درمانی برای روماتیسم و بیماری های آرتریتی بره موم است که حتما در مقاله ای جداگانه به بررسی آن می پردازیم.
نویسنده : مهندس علی بهرامی